PUNTUL-PUNTULAN BESINE
YENING SANGIH SINAH MANGAN
Ida dane sareng sami sane wangiang titiang,
sadurung ngawit titiang matur lugrayang titiang ngaturang puja pangastuti
pengayubagia mantuka ring Ida Hyang Parama Kawi maduluran antuk pengastungkara
:
“ OM SWASTYASTU “
Pinih riin mantuka ring para sujana
sami, punika taler para maha dyaksa lan para pamiarsa sane dahat suksmayang
titiang. Ida dane sareng sami ring galahe sane becik puniki titiang nyadia
ngaturang pidarta basa bali sane mamurda :
Ring galahe sane becik puniki
titiang rumasa garjita ring manah riantukan prasida kacunduk saha sadu arep
ring ida dane sareng sami. Yening baosang indik jimbar keweruhane sane patut
pelajahin sekadi “segara tanpa tepi” taler kebaos sekadi toyan segarane sane
nenten telas-telas antuk iraga melajahin selawas iraga maurip. Nyansan akehang
melajahin, nyansan daleman ngulati daging sastrane, iraga pacang rumasa ring
dewek jugul utawi nambet. Nyansan akehang melajah, nyansan akehang ngewacen
daging sastrane, jek setata rumasa kirang tur rumasa ring dewek jugul. Sios
ring anak sane kaluwen, sayan ngakehan ajeng-ajengane rumasa sayan waneh
nyansan wareg kerasayang. Punika mawina ida dane sang meraga wikan, sayan
ngakehang utawi sane kepratiaksa daging sastrane mewastu nyansan ngandapan
angga. Santukan rumasa akeh sane durung kauningan. Kebaosang raris sekadi
angganing padi, sayan medaging ipun nguntul yening puyung ipun nyeleg.
Ida dane sareng sane wangiang
titiang, pemekas mantuka ring para yowanane sane kantun wenten ring sajeroning
brahma cari asrama, ngiring ajegang tur laksaneyang bebaosane “melajah kantos
kawekas selawas iraga maurip” sampunang waneh-waneh ngulik daging sastrane.
Ida dane sareng sami sane kusumayang
titiang, ring aab jagate sekadi mangkin sane kebaos “ jagat global “ aab jagate tanpa wates, mapulungan dados asiki,
bilih-bilih ring sajeroning “teknologi
telekomunikasi” sarana utawi media mekadi surat kabar, majalah, buku-buku,
televisi, radio, pinaka sumber informasi yening iraga kepaice dirga yusa utawi
lantang yusa. Anggen raris galahe punika ngewacen daging sastrane sinah akeh
mepikolih kaweruhan. Sekadi sinonggane “yening
lantang pepalihne akeh selipane” yening doh utawi joh pemargine akeh
pngelawan sane kepanggihin suka miwah duka becik utawi kaon. Punika mawinan
selawas iraga maurip sampunang waneh-waneh ngewacen daging sastrane mangde
sekadi meajeng-ajengan. Punika raris kebaosang sekadi sinonggane “gayung camplung” segara punika
kaumpamiang sekadi pepelajahan sane nenten telas-telas tur kelintang akeh
wenten sane medue kewikanan a cangkir, wenten sane a pucung, taler wenten sane
a jeding. Sane mangkin sampunang nyesel ring padewekan, bebaos penglingsire
tinutin “puntul-puntulan besine yening
sangih sinah mangan” yadiastun iraga belogan teken timpale sakewala yen
suba pakerengin baan memaca bukune, mekelo-kelo sinah irage dados jadma dueg
tur mewiguna.
Ida dane sareng sami sane wangiang
titiang, yening tlektekang mikayunin para yowanane, ring sajeroning aab jagate
sekadi mangkin, kamustiang mangde prasida ngukuhang budaya tur mangde presida
taler mapikolih ring persaingan global. Napi mawinan asapunika ? santukan para
guru mekadi guru rupaka, guru pengajian, miwah guru wisesa sayn nincap,
ngenenin indik tata cara miwah swadharmanyane ring sajeroning ngewangun
karakter para yowanane mangde presida kukuh tur mapikolih becik.
Sampunang sekadi “nyibak tiinge ngamis kacerikan”
sampunang setata nyalahang para yowanane utawi alit-alit druwene. Anggen
petapanyane sang meraga pande besi, amunapi je siteng utawi katos besine
punika, santukan serahina kekaryanin, sinah besine punika presida dados prabot
sane mewiguna. Mangde prasida taler para yowanane kukuh ngelestariang budaya
baline, ring sajeroning pasuka dukan mangde prasida selunglung sebayantaka,
sagilik-saguluk, paras paros sarpanaya, saling asah saling asih tur saling
asuh.
Ida dane sareng sami sane kusumayang
titiang, yening baosang indik kautaman kebudayaan baline, paiketanyane
kalintang tekek pisan ring pariwisata. Genah ngerereh pengupajiwa krama baline
ring pariwisatene, wantah keluwihan budaya baline sane kesanggra antuk keasrian
jagat baline. Napi mawinan asapunika ? iraga dados krama bali mangde ngewacen
buku-buku sastra bali inggian sane mebasa bali miwah nganggen basa kawi, mangda
presida nincapang budaya baline sane mepikenoh becik. Ngiring tincapang budaya
baline antuk melajahin nganggen tur ngaresepang basa baline, santukan basa
baline punika pinaka wadah budayane. Tincapang ngewacen tur nguratiang daging
sastra utawi kesusastraan baline, santukan sastra punika pinaka sarana
ngewangun kebudayaan baline. Kukuhang angga premana druwene ring sajeroning
ngajegang budaya baline.
Ida dane sareng sami sane wangiang
titiang, wantah asapunika presida antuk titiang ngaturang atur amatra dumadak
jek wenten pikenoh ipun menawi wenten atur titiang sane nenten mangeh ring
arsa, titiang nunas majeng ring ida dane sareng sami
“menek jukung ngelampah
segara, nganggo amed ajak makejang”
“kirang langkung
titiang nunas ampura, tambet titiang kalintang”
Puputang
titiang antuk paramasanti “OM SHANTI
SHANTI SHANTI OM”
No comments:
Post a Comment